ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun yolsuzluk davası devam ederse Tel Aviv'e askeri yardımı askıya almakla tehdit etmesi, böyle bir hareketin uygulanabilirliği ve sonuçlarına ilişkin soruları akıllara getirdi.
Popüler Gazete'nin Adam Yusuf imzalı analizden aktardığına göre ABD başkanları uzun zamandır İsrail'e yardımı kutsal bir destek ve iki taraflı bir taahhüt olarak görüyordu. Ancak Trump, beklenmedik bir çıkışla bu yardımı Netanyahu'nun cezai kovuşturmasına bağladı.
Trump geçtiğimiz günlerde sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, İsraillileri, yargıçları ve politikacıları tehdit ederek, Netanyahu'nun davasının düşürülmesi için çağrıda bulundu.
Ayrıca Netanyahu'nun yargılandığı süreci, tıpkı kendisi hakkında açılan davalarda kullandığı gibi, “cadı avı” olarak nitelendirdi.
İsrail ekonomisine pahalıya mal olur
İsrail merkezli Calcalist dergisinde yer alan bir haberde, ABD'nin askeri yardımı askıya alması veya durdurmasının "İsrail ekonomisine pahalıya mal olacağı" vurgulandı.
Dergiye konuşan üst düzey bir İsrailli yetkili, "ABD'nin İsrail'e yaptığı güvenlik yardımı yıllık 3,8 milyar doları buluyor ve bu olmadan ABD silahları satın almak için başka bir kaynak bulmamız gerekir" dedi.
Calcalist'e göre İsrail'in savunma sanayileri, Trump'ın askeri yardımı askıya alınma tehdidine lişkin açıklamaları karşısında şok oldu.
ABD'nin askeri yardımı durdurması, İsrail bütçesinin herhangi bir askeri malzemenin maliyetini karşılayamayacağını gösteriyor.
Bu da eğitim, sağlık ve sosyal bakım gibi diğer alanlarda tavizler verilmesi ve bunlara ayrılan payın azaltılması anlamına geliyor.
İsrailli analist Yuval Azulai'ye göre İsrail, ABD'den yılda yaklaşık 4 milyar dolarlık silah alıyor.
Azulai, ABD'nin İsrail'e Askeri Yardım Anlaşması kapsamında sağladığı silahlara ek olarak, sadece son aylarda İsrail'e 5,2 milyar dolar daha aktardığını bildirdi.
Bunun da eski ABD Başkanı Joe Biden'ın Tel Aviv'e Demir Kubbe ve Davut'un Sapanı sistemleri için büyük miktarda savunma füzesi ve Magen Or tarafından geliştirilen lazer müdahale sistemini elde etmesini sağlamak için verdiği özel hibe kapsamında gerçekleştiğini açıkladı.
Bu, İsrail'in ABD'den bir yılda yaklaşık 9 milyar dolarlık askeri yardım aldığı anlamına geliyor.
Aksa Tufanı Operasyonu'ndan bu yana 22 milyar dolar
ABD Kongresi'nin internet sitesine göre, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te gerçekleştirdiği Aksa Tufanı Operasyonu ve ardından Gazze, Lübnan ve İran'a yönelik başlatılan savaşlardan bu yana İsrail, toplam 22 milyar dolar acil ek askeri yardım aldı.
Savaş maliyetinin %70'ini ABD karşılıyor
Washington, 7 Ekim 2023'te Gazze'ye savaş başladığından beri İsrail'in askeri maliyetlerinin %70'ini üstlendi.
Buna 17,9 milyar dolar doğrudan yardım, 4,86 milyar dolar Pentagon bölgesel operasyonları, 20,3 milyar dolar ertelenmiş silah anlaşmaları ve milyarlarca dolar daha nakliye kayıpları, stok transferleri ve kurumsal yardım dahil.
İsrail, savaş bahanesiyle bir yıl boyunca ABD Hazine Bakanlığı'ndan günde 124 milyon dolar aldı.
Bu miktarın çoğu, ABD'liler kira artışları ve öğrenci kredileri konusunda tartışırken, Kongre'deki belirsiz ödenekler ve boşlukların arkasına gizlendi.
Washington'dan her yıl milyarlarca dolar akıyor
ABD'nin İsrail'e yıllık 3,8 milyar dolarlık hibe sağladığı güvenlik yardım anlaşması 2016 yılında imzalandı ve 2028 sonunda sona ermesi planlanıyor.
ABD'nin askeri yardımı, İsrail'in güvenliğinin temel bir bileşeni ve savaş uçakları ve saldırı helikopterleri gibi önemli muharebe sistemlerinin satın alınmasını finanse etmek için kullanılıyor.
İsrail, ABD'nin askeri yardım fonlarını kullanarak, ABD'deki silah devlerinden tüm savaş uçaklarını ve yedek parçalarını, taşıdıkları silah sistemlerinin önemli bir bölümünü ve ayrıca nakliye helikopterlerini ve yakıt ikmal uçaklarını satın alıyor.
Diğer yandan İsrail, hava kuvvetlerinin İran ve Yemen'i vurabilme yeteneğiyle övünüyor, ancak bunu yaparken aslında Washington'ın kendisine her yıl sağladığı milyarlarca dolardan faydalanıyor.
İsrail'in ayrıca 2031'de ABD'den ilk yeni F-15 IA savaş uçağını alması bekleniyor.
Birkaç ay önce, İsrail Savunma Bakanlığı, yaklaşık 3 milyar dolar değerindeki bir anlaşmanın parçası olarak teslimatları 2028'de başlayacak olan üçüncü bir F-35 filosu satın almak için ABD hükümetiyle bir anlaşma imzaladı.
Bu uçaklar, İsrail'in son on yılda satın aldığı yaklaşık 25 savaş uçağına eklenecek ve toplam sayıları 50'ye ulaşacak.
Son yıllarda İsrail, İran ve Yemen'e saldırma yeteneğini geliştirmeyi amaçlayan Boeing KC-46 hava yakıt ikmal tankerlerini ve modern Sikorsky CH-53K nakliye helikopterlerini satın almak için harekete geçti.
İsrail ayrıca, hepsi ABD askeri yardımı ve çoğunlukla ücretsiz yan anlaşmalar kapsamında Yasur helikopterlerinin yerini alacak 12 helikopter alacak.
İran saldırısı için çeyrek milyar dolar
İsrailli askeri analist Hagai Amit, ABD'nin İsrail'e askeri yardımlarına ek olarak, İran'ı bombalaması için yaklaşık 40 milyon dolar yardım ettiğini bildirdi.
Amit, İran'a saldırılarda kullanılan yedi B-2 bombardıman uçağının her birinin üretim maliyetinin 2,1 milyar dolar olduğunu ve her uçuş saatinin 130 bin ila 150 bin dolar arasında bir maliyeti olduğunu söyledi.
Bu uçakların nükleer reaktörleri bombalamak için ABD'den İran'a giderken tamamladıkları uçuş saatlerinin toplam maliyeti (yaklaşık 36 saat, gidiş-dönüş) yaklaşık 40 milyon dolar olduğunu ifade etti.
Amit, İran'da reaktörleri bombalayan uçağın tek başına uçmadığını, bunun yerine operasyona toplamda 100'den fazla ABD uçağının katıldığını ve her uçağın işletme maliyetinin uçuş saati başına 10 bin dolara yaklaştığını açıkladı.
ABD'lileirn İran'a attığı bombaların maliyeti de astronomikti, çünkü ABD'deki sığınak yok edici "GBU-57" bombanın her biri 5 milyon dolara mal oluyor.
ABD'lilerin bu bombalardan 14'ünü attığını düşünürsek, her biri 2 milyon dolara mal olan 24 Tomahawk füzesinin fırlatılmasına ek olarak yaklaşık 70 milyon dolarlık ek masraftan bahsediyoruz.
Bu, ABD'nin İsrail adına İran'a saldırmak için çeyrek milyar dolardan fazla para harcadığı anlamına geliyor
Financial Express web sitesine göre İsrail, yalnızca İran'a karşı 12 günlük savaşta yaklaşık 12 milyar dolar harcadı.
Savaş için günlük harcamalar 725 milyon dolara ulaştı ve bunun 593 milyon doları saldırılar için kullanıldı ve 132 milyon doları savunma önlemleri ve askeri seferberlik için ayrıldı.
Wall Street Journal ise, İsrail'in İran füzelerini engellemeye yönelik hava savunma füze sistemlerinin günlük maliyetinin 10 milyon ila 200 milyon dolar arasında değiştiğini bildirdi.
İsrail merkezli Aron Ekonomi Politikası Enstitüsü'ne göre, de saldırılar bir ay boyunca devam etseydi toplam maliyet 12 milyar doları aşacaktı.
Sonuç olarak Trump, İsrail'e askeri yardımı durdurursa Tel Aviv'in askeri gücü ve güvenliği zayıflar.
İsrail siyasetindeki çatlaklar derinleşir, Netanyahu karşıtları, “ABD’yle ilişkileri kişisel çıkarları uğruna tehlikeye attı” diyerek baskıyı artırır.
Buna ek olarak iki ülke arasındaki ilişkilerde tarihinde görülmemiş bir kriz yaşanabilir.
İran ve vekil güçleri, İsrail'e karşı hamle yapmak için cesaretlenebilir.
Bu durum aynı zamanda İsrail’i stratejik yalnızlığa itebilir, bölgedeki dengeleri sarsabilir.
