Ortadoğu'daki Dürziler hakkında neler biliyoruz?

SiyasetDünyaÇeviri Haberler

Yayınlama: 17 Temmuz 2025 Perşembe 19:27 Kaynak: Haber Merkezi

Dürziler, Suriye, Lübnan ve İsrail'e yayılmış, bir milyondan fazla nüfusa sahip, yüzyıllardır kendilerine özgü bir kimlik korumaya çalışan önemli bir dini topluluktur.

Ortadoğu'daki Dürziler hakkında neler biliyoruz?. Suriye\'deki Dürzi militanlar, son birkaç gündür hem komşu Bedevi kabileleriyle, hem de Cumhurbaşkanı Ahmed Şara hükümetine bağlı güçlerle çatışıyor.
Suriye medyasına göre, İsrail\'in Dürzileri korumak için düzenlediği hava saldırıları ve Dürzi militanlarla yaşanan çatışmalarda 200\'ü aşkın Suriye askeri ve polisin yanı sıra siviller hayatını kaybetti.
Popüler Gazete\'nin AFP\'den aktardığı analize göre son olaylar sonrasında İsrail\'in Süveyda vilayetine konuşlanan hükümet güçlerine yönelik bombardımanı, Dürziler ile hükümet arasındaki ilişkileri daha da karmaşık hale getirdi.
İsrail, azınlık topluluğu korumak için harekete geçtiğini iddia ederken, bu durum İsrail dışındaki Dürzilerin çoğu ve Şam yetkilileri tarafından reddedildi.
15 Temmuz\'da ateşkes ilan edildi ancak kısa sürdü. İsrail destekli Dürzi militanların sivilleri öldürdüğüne dair görüntüler sosyal medyada yayıldı.
Son olarak Türkiye, ABD ve bölge liderlerinin arabuluculuğuyla yeni bir ateşkes sağlandı.
Dürzilerin inançları, siyaset ile toplumdaki rolleri hakkında ne biliyoruz?
Dürziler, 11. yüzyılın başlarında Şiiliğin İsmaili mezhebinin bir kolu olarak Mısır\'da ortaya çıktı.
Reenkarnasyon inancı gibi mistik unsurlar içeren Dürzilikte din değiştirmelere izin verilmiyor ve cemaat dışından evlilik kesinlikle tavsiye edilmiyor.
Adını Dürzi davetçisi Muhammed bin İsmail el-Dürzi’den alan inanç sistemi, dışa kapalı, prozelitizmi (başkalarını dine davet etmeyi) reddediyor.
Ortadoğu\'da azınlıkta olan Dürziler, Lübnan, İsrail ve Suriye gibi yayıldıkları ülkelerde dini ve toplumsal kimliklerini korumaya çalışırken siyasi roller üstlendiler.
Suriye\'deki nüfuslarının yaklaşık 700.000 olduğu tahmin ediliyor ve bunların çoğu ülkenin güneyinde, en güçlü oldukları yer olan Süveyda Valiliği\'nde yaşıyor.
Ayrıca Şam yakınlarındaki Ceramana ve Sahnaya şehirlerinin yanı sıra ülkenin kuzeybatısındaki İdlib\'de sınırlı bir varlık gösteriyorlar.
Lübnan\'da ise sayılarının 200 bin civarında olduğu tahmin ediliyor ve ülkenin orta kesimlerindeki dağlarda, özellikle Chouf, Aley ve Yukarı Metn\'de, ayrıca Hermon Dağı\'nın batı yamaçlarındaki Hasbaya ve Rashaya gibi bölgelerde yoğunlaşıyorlar.
İsrail\'de de Celile, Karmel Dağı ve işgal altındaki Golan Tepeleri\'nde 20\'den fazla köye dağılmış durumdalar.
Merkezi İstatistik Bürosu\'na göre, Golan Tepeleri\'nde yaklaşık 23 bin İsrail vatandaşı Dürzi bulunuyor ve bunların büyük çoğunluğu daimi İsrail ikametgahına sahip.
İsrail vatandaşı olan Dürziler, 1948’den itibaren İsrail’e sadakat gösterdi ve diğer Arap topluluklardan farklı olarak askerlik hizmetine dahil oldu.
Hatta Dürzi subaylar ve askerler İsrail ordusunda önemli yerlerde bulunuyor.
Sayıları yaklaşık 15-20 bini bulan Ürdün Dürzileri ise genellikle siyasetten uzak bir topluluk.
Ortadoğu\'daki Dürziler, azınlık olmalarına rağmen bölgenin siyasi ve sosyal yaşamında, ekonomik ve sosyal meselelerinde önemli ve bazen öncü bir rol oynadılar.
Bu durum çoğunlukla azınlığın rolünü şekillendirmede büyük etkisi olan feodal veya aile liderlerinden kaynaklanıyor.
Örneğin Lübnan\'daki Dürzi lider Kemal Canbolat, 1950\'lerden başlayarak ülke tarihinde önemli bir siyasi rol oynadı.
Suriye iç savaşı
Suriye\'deki Dürziler, geleneksel olarak Hafız Esed ve sonra Beşar Esed ile ihtiyatlı bir ittifak içinde oldu ve tarihsel olarak kendi bölgelerini koruyarak merkezi devlete mesafeli sadakat politikası güttüler. 
Suriye\'de 2011\'de iç çatışmanın patlak vermesinin ardından Dürziler, bu durumdan uzak durdu.
Genellikle rejime karşı silahlanmadılar ve birkaçı hariç muhalefete katılmadılar.
Bulundukları bölgelerdeki çeşitli silahlı grupların parçası olan Dürziler, Beşşar Esed\'in devrilmesinden sonra iktidara gelen hükümetle henüz bir anlaşmaya varamadı.
Nisan ayı sonlarında Şam yakınlarındaki iki bölgede patlak veren ve Süveyda\'ya yayılan çatışmalar, Dürzi militanlar ve güvenlik güçleri de dahil olmak üzere en az 119 kişinin ölümüne yol açtı.
İsrail hava saldırıları düzenleyerek, Şam\'ı Dürzi toplumuna zarar vermemesi konusunda uyardı.
Ancak Suriye\'deki tüm Dürziler İsrail yanlısı değil. Dürzi toplumu homojen bir siyasi yapıdan uzak, içlerinde farklı görüşlerin, stratejilerin ve ittifakların bulunduğu karmaşık bir topluluk.
İsrail destekli Dürziler ise silah bırakmayı reddediyor. Ateşkes ilan edilse de, uzmanlar çatışmaların dönem dönem patlak verebileceğine dikkat çekiyor.

Suriye\'deki Dürziler hakkında neler biliyoruz? pic.twitter.com/ob1jQhHe2M
— Popüler Gazete (@populergazeteTR) July 17, 2025

Suriye'deki Dürzi militanlar, son birkaç gündür hem komşu Bedevi kabileleriyle, hem de Cumhurbaşkanı Ahmed Şara hükümetine bağlı güçlerle çatışıyor.

Suriye medyasına göre, İsrail'in Dürzileri korumak için düzenlediği hava saldırıları ve Dürzi militanlarla yaşanan çatışmalarda 200'ü aşkın Suriye askeri ve polisin yanı sıra siviller hayatını kaybetti.

Popüler Gazete'nin AFP'den aktardığı analize göre son olaylar sonrasında İsrail'in Süveyda vilayetine konuşlanan hükümet güçlerine yönelik bombardımanı, Dürziler ile hükümet arasındaki ilişkileri daha da karmaşık hale getirdi.

İsrail, azınlık topluluğu korumak için harekete geçtiğini iddia ederken, bu durum İsrail dışındaki Dürzilerin çoğu ve Şam yetkilileri tarafından reddedildi.

15 Temmuz'da ateşkes ilan edildi ancak kısa sürdü. İsrail destekli Dürzi militanların sivilleri öldürdüğüne dair görüntüler sosyal medyada yayıldı.

Son olarak Türkiye, ABD ve bölge liderlerinin arabuluculuğuyla yeni bir ateşkes sağlandı.

Dürzilerin inançları, siyaset ile toplumdaki rolleri hakkında ne biliyoruz?

Dürziler, 11. yüzyılın başlarında Şiiliğin İsmaili mezhebinin bir kolu olarak Mısır'da ortaya çıktı.

Reenkarnasyon inancı gibi mistik unsurlar içeren Dürzilikte din değiştirmelere izin verilmiyor ve cemaat dışından evlilik kesinlikle tavsiye edilmiyor.

Adını Dürzi davetçisi Muhammed bin İsmail el-Dürzi’den alan inanç sistemi, dışa kapalı, prozelitizmi (başkalarını dine davet etmeyi) reddediyor.

Ortadoğu'da azınlıkta olan Dürziler, Lübnan, İsrail ve Suriye gibi yayıldıkları ülkelerde dini ve toplumsal kimliklerini korumaya çalışırken siyasi roller üstlendiler.

Suriye'deki nüfuslarının yaklaşık 700.000 olduğu tahmin ediliyor ve bunların çoğu ülkenin güneyinde, en güçlü oldukları yer olan Süveyda Valiliği'nde yaşıyor.

Ayrıca Şam yakınlarındaki Ceramana ve Sahnaya şehirlerinin yanı sıra ülkenin kuzeybatısındaki İdlib'de sınırlı bir varlık gösteriyorlar.

Lübnan'da ise sayılarının 200 bin civarında olduğu tahmin ediliyor ve ülkenin orta kesimlerindeki dağlarda, özellikle Chouf, Aley ve Yukarı Metn'de, ayrıca Hermon Dağı'nın batı yamaçlarındaki Hasbaya ve Rashaya gibi bölgelerde yoğunlaşıyorlar.

İsrail'de de Celile, Karmel Dağı ve işgal altındaki Golan Tepeleri'nde 20'den fazla köye dağılmış durumdalar.

Merkezi İstatistik Bürosu'na göre, Golan Tepeleri'nde yaklaşık 23 bin İsrail vatandaşı Dürzi bulunuyor ve bunların büyük çoğunluğu daimi İsrail ikametgahına sahip.

İsrail vatandaşı olan Dürziler, 1948’den itibaren İsrail’e sadakat gösterdi ve diğer Arap topluluklardan farklı olarak askerlik hizmetine dahil oldu.

Hatta Dürzi subaylar ve askerler İsrail ordusunda önemli yerlerde bulunuyor.

Sayıları yaklaşık 15-20 bini bulan Ürdün Dürzileri ise genellikle siyasetten uzak bir topluluk.

Ortadoğu'daki Dürziler, azınlık olmalarına rağmen bölgenin siyasi ve sosyal yaşamında, ekonomik ve sosyal meselelerinde önemli ve bazen öncü bir rol oynadılar.

Bu durum çoğunlukla azınlığın rolünü şekillendirmede büyük etkisi olan feodal veya aile liderlerinden kaynaklanıyor.

Örneğin Lübnan'daki Dürzi lider Kemal Canbolat, 1950'lerden başlayarak ülke tarihinde önemli bir siyasi rol oynadı.

Suriye iç savaşı

Suriye'deki Dürziler, geleneksel olarak Hafız Esed ve sonra Beşar Esed ile ihtiyatlı bir ittifak içinde oldu ve tarihsel olarak kendi bölgelerini koruyarak merkezi devlete mesafeli sadakat politikası güttüler.

Suriye'de 2011'de iç çatışmanın patlak vermesinin ardından Dürziler, bu durumdan uzak durdu.

Genellikle rejime karşı silahlanmadılar ve birkaçı hariç muhalefete katılmadılar.

Bulundukları bölgelerdeki çeşitli silahlı grupların parçası olan Dürziler, Beşşar Esed'in devrilmesinden sonra iktidara gelen hükümetle henüz bir anlaşmaya varamadı.

Nisan ayı sonlarında Şam yakınlarındaki iki bölgede patlak veren ve Süveyda'ya yayılan çatışmalar, Dürzi militanlar ve güvenlik güçleri de dahil olmak üzere en az 119 kişinin ölümüne yol açtı.

İsrail hava saldırıları düzenleyerek, Şam'ı Dürzi toplumuna zarar vermemesi konusunda uyardı.

Ancak Suriye'deki tüm Dürziler İsrail yanlısı değil. Dürzi toplumu homojen bir siyasi yapıdan uzak, içlerinde farklı görüşlerin, stratejilerin ve ittifakların bulunduğu karmaşık bir topluluk.

İsrail destekli Dürziler ise silah bırakmayı reddediyor. Ateşkes ilan edilse de, uzmanlar çatışmaların dönem dönem patlak verebileceğine dikkat çekiyor.

Suriye'deki Dürziler hakkında neler biliyoruz? pic.twitter.com/ob1jQhHe2M
— Popüler Gazete (@populergazeteTR) July 17, 2025