İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İran ile ABD arasında Umman’ın başkenti Maskat’ta gerçekleştirilen dördüncü tur nükleer konulu dolaylı müzakerelerinin ardından açıklamalarda bulundu.

Arakçi, "Bugünkü müzakereler, önceki üç tur müzakereden daha ciddi ve daha net geçti. Genel konulardan büyük ölçüde uzaklaştık ve daha ayrıntılı konulara girdik. Bu şartlarda müzakereler daha da zorlaşıyor" dedi.

Arakçi, "Görüşmeler her ne kadar zor geçse de oldukça verimliydi. Artık iki taraf da birbirinin tutumunu daha iyi anlıyor. Temel anlaşmazlık konularının çoğu daha ayrıntılı şekilde ele alındı, bu konuların boyutları netleşti ve karşılıklı anlayış arttı. Tarafların tutumları da birbirine biraz daha yaklaştı" ifadelerini kullandı.

"Bir sonraki tur haftaya yapılacak"

Görüşmelerin olumlu bir şekilde ilerlediğini ifade eden Arakçi, "Müzakerelerin devam etmesine karar verildi ve her iki taraf da kararlı. Bir sonraki toplantı için anlaşmaya varıldı. Ancak tarafların programları nedeniyle tarih ve yerin belirlenmesi biraz zor olduğu için bu konuda karar verme görevi Umman Dışişleri Bakanı’na bırakıldı. Ama büyük ihtimalle bir sonraki tur haftaya yapılacak" dedi.

ABD’nin çelişkili tutumlarına tepki

ABD’nin çelişkili tutum ve açıklamalarına değinen Arakçi, "Maalesef, özellikle medya ve kamuoyunda ABD’lilerden çelişkili açıklamalar duyuyoruz ve bu durum müzakerelere hiçbir fayda sağlamıyor. Bugün tartıştığımız konulardan biri de bu oldu. Bu yaklaşım müzakerelere zarar veriyor ve mutlaka düzeltilmesi gerekiyor. Tıpkı İran’ın kendi tutumlarında kararlı olduğu ve bu tutumları ifade ederken gereken hassasiyeti gösterdiği gibi, ABD’lilerden de aynı tutumu bekliyoruz. Farklı ve çelişkili tutumlar sergilenmemeli" dedi.

Arakçi, "Bugünkü görüşmeler oldukça faydalıydı ve umarız bu tür davranışlarla daha az karşılaşırız. Ancak, görüşmelerde özellikle vurgulanan nokta, çelişkili medya yorumlarının bizim için kabul edilemez olduğu ve müzakerelere zarar verdiğiydi. Eğer bu durum tekrar ederse, biz de aynı şekilde karşılık vermek zorunda kalırız. Bence şu an bu tutum ve sorunları çözme konusunda birbirimize biraz daha yakınlaştık" ifadelerini kullandı.

"Uranyum zenginleştirme konusu asla müzakere edilemez"

İran’a yönelik yaptırımların kaldırılması ve uranyum zenginleştirme konusuna da değinen Arakçi, "Bu iki konu müzakerelerin ana başlıklarından. Bizim açımızdan, uranyum zenginleştirme mutlaka devam etmesi gereken bir konu ve bu konuda hiçbir taviz söz konusu olamaz. Güven inşa etmek amacıyla, örneğin geçmişte olduğu gibi bir süreliğine bazı sınırlamalar getirebiliriz ancak zenginleştirme konusu asla müzakere edilemez" dedi.

Arakçi, "Müzakereden kastımız yaptırımların kaldırılmasıdır ve bu, her durumda müzakerelerimizin temel bir unsuru olmuştur. Şu anda her iki taraf da bu konuda hemfikir. Çelişkili konularda birbirimize daha yakınlaştık. En azından birbirimizi daha iyi anlıyoruz. Bizim tutumumuz tamamen net ve karşı taraf da boyutlarını biliyor. Umarım ilerleyen süreçte daha iyi bir ilerleme kaydederiz" dedi.

Tarafların beklentileri

ABD ile İran arasındaki müzakereler, önce karşılıklı güven inşa etmeyi, daha sonra İran’ın nükleer programı konusunda bir anlaşmaya doğru çerçeve oluşturulmasını hedefleyen süreçler olarak görülüyor. ABD, İran’ın atom bombası yapımında kullanıldığına inandığı yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum üretimini durdurmasını istiyor. Nükleer programının her zaman barışçıl olduğunu savunan İran ise yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer programını "kısıtlamaya" hazır olduğunu belirtirken, ABD’nin geri adım atmayacağına dair garantiler istiyor.

 

İran’ın uranyum zenginleştirme santrifüjlerini sökmeyi, uranyum zenginleştirmeyi tamamen durdurmayı veya zenginleştirilmiş uranyum stokunu 2015’teki anlaşmada kararlaştırılan seviyelerin altına düşürmeyi kabul etmeyeceği belirtiliyor.